Terapia metodą Tomatisa
Komu można pomóc?
Metoda Tomatisa stosowana jest w pracy z dziećmi wykazującymi:
1. zaburzenia mowy, (m.in. jąkanie, opóźnienie rozwoju mowy)
2. zaburzenia głosu
3. dysleksję
4. zaburzenia koncentracji
5. autyzm
6. zespół ADHD
7. problemy szkolne
Metodę wykorzystuje się również m.in. w walce ze stresem i w nauce języków obcych. Z badań Tomatisa wynika, że przyczyną wielu spośród wymienionych zaburzeń (przyczyną współwystępującą, a czasami jedyną) mogą być zaburzenia uwagi słuchowej i lateralizacji słuchowej. Te zaś przy pomocy opracowanej przez niego metody można skutecznie usuwać, przynajmniej minimalizować. Podstawą do zakwalifikowania dziecka na terapię metodą Tomatisa jest występowanie u niego objawów zaburzenia uwagi słuchowej potwierdzonych wynikami badania. Warto więc wiedzieć, jakie są przyczyny i objawy zaburzenia uwagi słuchowej.
Przyczyny zaburzeń uwagi:
– powikłania w okresie ciąży i w okresie okołoporodowym
– opóźnienie rozwoju psychoruchowego
– opóźnienie rozwoju mowy
– nawracające zapalenia uszu
– adopcja, wczesne oddzielenie od matki, rozłąka z rodzicami
– wszelkie traumatyczne przeżycia, wszelkie urazy emocjonalne na każdym etapie rozwoju.
Objawy zaburzeń uwagi słuchowej
1. Objawy związane ze słuchaniem receptywnym, (tego, co dociera z zewnątrz)
- nadwrażliwość na dźwięki
- zaburzenia koncentracji
- mylenie podobnie brzmiących słów
- błędna interpretacja pytań i poleceń
- konieczność częstego powtarzania poleceń i nieumiejętność spełniania poleceń wieloczłonowych
2. Objawy związane ze słuchaniem ekspresyjnym (kontrola własnych wypowiedzi)
- monotonne wypowiedzi
- problemy z płynnością i wyrazistością wypowiedzi
- ubogie słownictwo, nadużywanie stereotypów
- mylenie liter lub odwracanie ich kolejności
- słabe rozumienie tekstu czytanego
- problemy z czytaniem na głos
- problemy z głosowaniem
- nieumiejętność czystego śpiewania
3. Zaburzenia uwagi i lateralizacji słuchowej w obrębie funkcji motorycznych
- brak poczucia rytmu
- niewyraźne pismo
- mylenie strony prawej i lewej
- problemy z organizacją i strukturą ruchu
- mieszana dominacja
4. Objawy w zakresie poziomu energii
- męczliwość
- trudności z porannym wstawaniem
- poczucie przytłoczenia
- uleganie przygnębieniu
- bierność lub nadaktywność
5. Objawy w zakresie postaw społecznych
- mała, tolerancja na frustrację
- brak wiary w siebie, nieśmiałość
- tendencja do wycofywania się
- niedojrzałość
- brak motywacji do nauki i pracy
- negatywne nastawienie do nauki i pracy
Jak widać, obszar zaburzeń zależnych od tego, jak słyszymy jest bardzo rozległy, ale też zakres funkcji narządu słuchu jest bardzo szeroki. Jego funkcje to: odbiór i percepcja bodźców akustycznych, regulacja równowagi ciała przez ocenę siły ciężkości dynamizacja aktywności mózgu. Z tej ostatniej, niespecyficznej funkcji narządu słuchu, rzadko zdajemy sobie sprawę, a jest to funkcja niezwykle ważna, gdyż układ słuchowy jest najpoważniejszym dostarczycielem energii do mózgu i powoduje znacznie większą stymulację kory mózgowej niż którykolwiek z pozostałych zmysłów.
Szczególnie „energetyzujące” są dźwięki o wysokich częstotliwościach. Energia jaką ze sobą niosą jest znacznie wyższa niż energia zużywana na ich przewodzenie i przetwarzanie. Jest ona pokarmem dla mózgu – utrzymuje go w stanie pobudzenia, w stanie aktywności.
Wracając do metody Tomatisa w terapii tą metodą możemy eliminować zaburzenia w zakresie wszystkich funkcji narządu słuchu, o których była wcześniej mowa, oczywiście pod warunkiem, że nie występują ograniczenia w postaci uszkodzeń mózgu lub narządu słuchu.
Jednak nawet w przypadku poważnego niedosłuchu, mimo że nie podniesiemy progów słyszenia, mamy możliwość poprawy choćby jakości słuchania, co jest niezwykle ważne w kształtowaniu się głosu, mowy, komunikacji językowej, w przyswajaniu sobie umiejętności czytania i pisania. Trening słuchowy ma też niebagatelny wpływ na postawę ciała, koordynację ruchów, stany emocjonalne i poziom aktywności życiowej.